Je leest met regelmaat over dankbare leerlingen van groep 8 en van mentorklassen in het voortgezet onderwijs. Als meester of juf van een kleutergroep hoef je hier niet op te rekenen. De kinderen in je klas geven je zo nu en dan een knuffel en een heel blije lach, dát is wat je meeneemt aan het einde van het schooljaar. Daar word je blij van en dat is genoeg.
Aan het einde van dit schooljaar ben ik blij met mijn blauwe plek op mijn scheenbeen en de herinnering aan een zacht "sorry" en twee knuffels. Allemaal van dezelfde leerling, op een ochtend vlak voordat de vakantie begint.
Invallen in het speciaal onderwijs, lastig, maar ik hou er van. In deze kleutergroep ga ik een paar weken een dag per week invallen, tot aan de grote vakantie.
Eefje vindt het lastig. Hoezo, een andere juf??
De eerste keer in de kring laat ze zien hoe ze 'scheef' kan zitten, het kind naast haar kan wegduwen, stompen en schoppen. In die eerste kring laat ze horen wat ze allemaal weet door alle antwoorden hard roepend te geven zonder dat ze de beurt heeft.
We vinden onze weg en met zo nu en dan een zeer stroeve samenwerking (verliezen met een spelletje vergde erg veel van ons allebei ), maken we er 'best goede' invaldagen van.
Als ik niet te snel reageer, dan gaat het meestal goed. Die keer dat ze haar stoel pakte en richting het zwembadje met 3 cm water liep, hield ik gelukkig mijn mond. En dat terwijl ik dacht 'O!! Help!! Wat gaat ze nú weer doen???' Eefje plantje haar stoel in het badje, ging er op zitten met haar armen sloom langs haar lijf en zei; "Ik ben strandwacht." terwijl ze strak voor zich uit keek. De themahoek ZOMER was niet op de camping, maar aan het strand, op dat moment :-)
De laatste ochtend kan ik er niet omheen. We starten rustig met de inloop, maar Eefje heeft het al snel op een klasgenoot gemunt. Gehuil, getroost en waarschuwingen volgen. Ik blijf dicht bij haar in de buurt om herhaling te voorkomen, maar toch gebeurt er al snel weer iets met een huilende klasgenoot tot gevolg. De kring krijgt een update vandaag en moet een paar onderdelen missen, maar 'in het kort' kan het ook, gelukkig. Helaas geeft Eefje voor ze de kring uit gaat haar buurman, Aldin, nog net een flinke schop. Eefje krijgt een schop terug en ik krijg van haar flinke schoppen als ik er tussen kom.
De schoppen stoppen niet. Ze probeert zich los te trekken uit mijn hand terwijl ze blijft schoppen. Er komen verschillende scheldwoorden en ook hoor ik: "Ik wil jou bijten. Ik ben een monster.". We staan ondertussen in de gang. Met mijn hoofd in de deuropening zodat ik de rest van de klas nog kan zien en bemoedigend kan knikken en antwoorden als iemand iets laat zien of vraagt.
Na een eeuwigheid zegt Eefje dat ze rustig gaat zitten. Ik ga naast haar zitten en behoed haar van ruzie met Desiree door snel haar hand tegen te houden als ze speelzand wil afpakken. Een keer ben ik te laat, maar met een vriendelijke blik naar Desiree kan er verder gespeeld worden.
Ik wil van Eefje een 'Sorry' horen zeg ik haar als de rust is weergekeerd. "Waarom?", vraagt ze. "Nou, je hebt me pijn gedaan, met al dat geschop. Ik wil ook dat je tegen Aldin 'Sorry' zegt." Eefje kijkt me boos nadenkend aan en loopt daarna weg. Ze gaat naar de wc.
Als ik kralen van de vloer aan het opruimen ben samen met vier kinderen hoor ik opeens een zacht "Sorry". Ik kijk om en zie Eefje. Ik druk haar even tegen me aan.
"Fijn! Zeg het nu ook even tegen Aldin."
Eefje: "Nee, dat wil ik niet!".
"Kom, ik loop even mee."
Hand in hand lopen we naar Aldin, die niet op of omkijkt van zijn puzzle.
Eefje: "Sorry"
"Heeft Aldin het gehoord, Eef? Aldin, Eefje wil iets zeggen."
Aldin kijkt naar mij, naar zijn puzzle en heel kort naar Eefje.
Eefje: "Sorry"
Aldin steekt zijn hand uit en zegt: "Het is al goed hoor. Het geeft niks.".
Ik glimlach, Aldin is al weer aan het puzzelen en Eefje vraagt hoe laat het is.
Ik krijg die ochtend twee keer een knuffel van Eefje. Ze vraagt wat ik tegen haar moeder ga zeggen als ze naar huis gaat. Ze weet dat dat het eerste is wat heel indringend gevraagd wordt. Ze heeft ook wel eens gezegd 'Ik wil niet naar huis, ik wil bij jou blijven.". Ik weet hoeveel nadruk thuis gelegd wordt op hetgeen fout gaat. Wat is er vanmorgen allemaal thuis "fout" gegaan, voordat ze naar school kwam?
Moeder hoort van mij dat de dag lastig begon, maar dat het grootste stuk van de dag prima is verlopen; echt heel fijn. Moeder is blij. Eefje vraagt of ze een ijsje krijgt terwijl ze me nog heel even aankijkt.
Mijn blauwe plekken worden de volgende dagen duidelijker zichtbaar, maar ik ben er heel blij mee! Als ik ze voel, voel ik óók een knuffel van een meisje die innerlijke gevechten levert op school. Gevechten die met geduld, rust, liefde en goede voorbeelden tot innerlijke rust kunnen leiden. Innerlijke rust maakt de kans op positief contact groot. Verbinding met klasgenoten, de leerkrachten, de ondersteunende medewerkers (van conciërge tot administratief medewerker) én met zichzelf is enorm belangrijk. Vanuit positief contact is dat mogelijk.
Wat mij wéér is opgevallen in deze 'speciaal onderwijs kleutergroep'? Eefjes klasgenoten willen dat het GOED gaat met iedereen in hun groep! Ze zijn heel vergevingsgezind. Ze willen geen lange verhalen over wat er allemaal mis is gegaan. Sorry zeggen en weer dóór. Door met waar ze mee bezig waren en wat okee was. Kijk, dáár houd ik van! Oplossingsgericht werken als invaljuf in het speciaal onderwijs: mooie combinatie!
Ella de Jong
www.elladejong.com/boek-onderwijs-oplossingsgericht
Boek 'Vertrouwen in ieder kind.' Auteur Ella de Jong